Werken uit de Klassieke Oudheid

Deze categorie bevat mijn favoriete werken uit de Klassieke Oudheid, met name historische Griekse en Romeinse teksten. Daarnaast bevat de lijst ook andere klassieke werken uit ongeveer dezelfde periode. Bekijk hier de beste Romeinse boeken en beste Griekse boeken uit de Klassieke Oudheid.

Deze lijst wordt nog aangevuld. Vind je dat er een boek ontbreekt dan kan je hier een suggestie doen.
1

Het verslag van mijn onderzoek

9.0
Historiën
Auteur: Herodotos
Het verslag van mijn onderzoek - Herodotos

Het verslag van mijn onderzoek, ook wel de Historiën genoemd, van Herodotos van Halicarnassos (vaak op zijn Romeins Herodotus) is een klassiek geschiedkundig werk uit de vijfde eeuw voor Christus van de Griekse schrijver dat erg leuk is om te lezen. Het is mijn favoriete werk uit de Klassieke Oudheid met als hoofdthema de strijd tussen de Grieken en de Perzen. Door de uitgestrektheid van het Perzische rijk geeft het verslag van Herodotos, vaak op basis van de bevindingen van zijn eigen reizen, ook informatie en verhalen uit bijvoorbeeld Egypte. Door de uitgebreide interesse van de schrijver krijg je vaak fantastische verhalen over allerlei exotische dingen die soms met een serieuze korrel zout te nemen zijn, maar die altijd een plezier zijn om te lezen. Informatie over tempels en religie, levensverhalen, de gewoonten van vreemde volkeren, het komt allemaal aan bod. Een echte aanrader voor iedereen met een beetje interesse in de anttieke wereld, maar evengoed een boek dat iedereen kan aanspreken, ook de lezer van fantasy bijvoorbeeld. Een boek dat ik zelf al verschillende keren gelezen en herlezen heb. Herodotos wordt niets voor niets de vader van de geschiedenis genoemd.

Flaptekst

'Herodotos is mijn naam, ik kom uit Halikarnassos en maak hierbij het verslag wereldkundig van het onderzoek dat ik heb verricht om de herinnering aan het verleden levend te houden en de grootse, indrukwekkende prestaties van de Grieken en andere volkeren te vereeuwigen.'

Aldus de trotse aanhef van Herodotos, die in de vijfde eeuw v.Chr. zijn grote werk schreef dat traditioneel bekend staat onder de naam 'Historiën'. De rode lijn is de spanningsverhouding tussen Perzen en Grieken, die culmineerde in de reusachtige veldtocht van Xerxes en zijn echec in de zeeslag van Salamis en de veldslag bij Plataia. De voorafgaande wereldveroveringen door de Perzische grootvorsten geven telkens aanleiding het betreffende land, zoals Egypte, Skythië, Noord-Afrika en Thracië, geografisch en etnografisch te beschrijven. Hier toont Herodotos zich op zijn best: intense belangstelling, gevoel voor interessante details, een groot vertelplezier en een onbevooroordeelde kijk op exotische, ja buitenissige beschavingen.

2

Edda

9.0
Wat de Ilias is voor de Grieken, is de Edda voor de Noordse volken
Auteur: Marcel Otten
Edda - Marcel Otten

De vertaling van de Edda door Marcel Otten is een prestatie van formaat die de oorspronkelijke teksten naar mijn gevoel recht doet. Het is een wondermooie verzameling van teksten en gedichten uit de Noorse mythologie waar je bekende goden als Odin, Thor en Loki tegen het lijf loopt maar ook minder bekende goden als Balder leert kennen. Soms is het wat kolderiek, met name als het over volksgod Thor gaat, soms is het bezwerend zoals in het openingsgedicht 'de Völuspá', het visioen van de zieneres die vertelt over het einde van de godenwereld dat zij voelt aankomen. Dat laatste gedicht heeft een enorme poëtische zeggingskracht en was voor mij een echte ontdekking. Dat de Noorse mythologie veel meer omhelst dan de branie van de vikings of de spierenbundels van de bioscoopfilms kan je in dit boek echt voelen. Die Noorse mythologie is minder bekend dan de Grieks/Romeinse maar als je dit boek leest besef je dat dit volkomen onterecht is. Voor iedereen die in klassieke literatuur en mythologie geïnteresseerd is.

Flaptekst

Wat de Ilias is voor de Grieken, is de Edda voor de Noordse volken. In poëtische vorm is het de schatkamer van hun mythologie en van veel van hun heldenverhalen en spreukenwijsheden. De EDDA belichaamt de ethiek en het culturele leven tijdens de overgangsperiode van heidendom naar christendom (8ste-13de eeuw). Er wordt een wereld ten tonele gevoerd van goden, bovennatuurlijke wezens en helden uit een heroïsche voortijd. Het bestaan van de mens in zijn natuurlijke omgeving, de plaats van de familie in de wereld eromheen kregen hierdoor een zinvolle invulling.

De godenliederen oefenen een mysterieuze aantrekkingskracht uit op de moderne lezer. 'Het visioen van de zienares - Völuspá', waarin ontstaan en ondergang van de oude godenwereld worden behandeld en een schets van de nieuwe wereldorde wordt gegeven, is nog steeds het hoogtepunt uit de Noordse literatuur. De heldenliederen zijn een verheerlijking van het verleden. De kracht van de personages die erin optreden alsmede de gebeurtenissen die zich erin afspelen, overstijgen het gewoon-menselijke van latere tijden. De tragische lotgevallen van het geslacht der Nevelingen zijn een inspiratiebron voor velen geweest.

3

The Twelve Caesars

8.7
Keizers Van Rome
Auteur: Suetonius
121
The Twelve Caesars - Suetonius

Keizers Van Rome van De Romeinse schrijver Suetonius (The Twelve Caesars meestal in het Engels) is een rijke en amusante set van 12 korte biografieën van Romeinse keizers, van Julius Caesar tot Domitianus, de tweede zoon van Vespanius die het tot keizer schopte na zijn broer Titus de 'veroveraar' van Judea. Vaak meer een verzameling van faits divers dan wel een biografie is het niettemin erg interessant om lezen en een perfecte eerste 'zachte' aanloop voor de wat serieuzere literatuur over de Romeinse keizers zoals Cassius Dio of Tacitus. Als je interesse hebt in de Romeinse keizers is het werk van Suetonius een veel leukere manier om hen te ontdekken dan geschiedkundige boeken die nu geschreven zijn. Wie kan er beter over de Romeinse keizers vertellen dan een Romein zelf, en dan nog een met oog voor uiteenlopende zaken als roddels, fysieke beschrijvingen, voortekenen, moreel karakter, anekdotes en wat nog meer. Heel leuke literatuur die je tegelijk wat bijbrengt over de grote voorloper van onze beschaving, het Romeinse Rijk.

Flaptekst

An essential primary source on Roman history, Suetonius' The Twelve Caesars is a fascinating achievement of scholarship covering a critical period in the Empire. As private secretary to the Emperor Hadrian, the scholar Suetonius had access to the imperial archives and used them (along with eyewitness accounts) to produce one of the most colourful biographical works in history. The Twelve Caesars chronicles the public careers and private lives of the men who wielded absolute power over Rome, from the foundation of the empire under Julius Caesar and Augustus, to the decline into depravity and civil war under Nero and the recovery that came with his successors. A masterpiece of observation, anecdote and detailed physical description, The Twelve Caesars presents us with a gallery of vividly drawn - and all too human - individuals.

Gaius Suetonius Tranquillus was probably born in AD69 - the famous 'year of the four Emperors'. From the letters of Suetonius' close friend Pliny the Younger we learn that he practiced briefly at the bar, avoided political life, and became chief secretary to the Emperor Hadrian (AD117-38). Suetonius seems to have lived to a good age and probably died around the year AD140.

'Suetonius, in holding up a mirror to those Caesars of diverting legend, reflects not only them but ourselves: half-tempted creatures, whose great moral task is to hold in balance the angel and the monster within' Gore Vidal

4

Historia Augusta

8.4
keizers en tegenkeizers
Auteur: onbekend

De Historia Augusta is een verzameling van vaak korte biografieën van Romeinse keizers, startend vanaf Hadrianus in de tweede eeuw tot de keizers uit de vierde eeuw. Wie de auteur is is niet zeker en het zou kunnen dat er zelfs meerdere auteurs zijn al wordt dat tegenwoordig minder waarschijnlijk geacht. De waarheidsgetrouwheid van veel van de biografieën is niet zo hoog vermoed men al zijn ze wel vaak een van de weinige Romeinse bronnen die we hebben, naast het archeologisch materiaal natuurlijk. Ik zelf vind de Historia Augusta leuke lectuur en historisch toch erg interessant. Want ook al zeggen historici vaak dat de teksten nauwelijks te vertrouwen zijn, toch zal je vaak zien dat ze de teksten toch gebruiken in boeken over het Rome van de tweede tot de vierde eeuw. Sowieso zijn de eerste keizersbiografieën uit de tweede eeuw historisch accurater dan de later opgenomen teksten dus als je interesse hebt in bijvoorbeeld het leven van Hadrianus dan is het boek zeker als historische bron te gebruiken.

Omdat de Historia Augusta door historici soms wat worden doodgezwege toch was het voor mij een vrij late ontdekking, ondanks mijn grote interesse in de geschiedenis van Rome. Ik heb het eerst in het Engels gelezen en was erg blij toen er ook in het Nederlands een vertaling verscheen. De Historia Augusta zijn zeker geen Livius of Tacitus maar omdat ze gaan over een tijdperk waarover quasi geen geschreven bronnen bestaan zijn ze meer dan de moeite om eens te lezen.

Flaptekst

Het is de tweede eeuw. Het Romeinse Rijk wordt bestuurd door keizers die een capabele persoon als zoon en opvolger adopteren en daarmee voor vrede, welvaart en stabiliteit zorgen. Daarna zitten gedurende meer dan honderd jaar voornamelijk rivaliserende generaals op het pluche, soms afgewisseld door een onbekwame zoon, een perverse krankzinnige of een oude senator. Regelmatig grijpen aan de randen van het rijk tegenkeizers de macht.

Hun biografieën zijn verzameld in de Historia Augusta, waarschijnlijk ontstaan tegen het eind van de vierde eeuw. De historische betrouwbaarheid ervan lijkt dubieus: veel nevenfiguren en ‘officiële’ stukken zijn fictief. Daarnaast verwachtte men in de oudheid van biografieën iets anders dan van geschiedschrijving: belangrijk is de beschrijving van het karakter en de levenswijze van de hoofdfiguur. Over veel van de besproken personen hebben we nauwelijks ander bronnenmateriaal, zodat de Historia nog altijd van belang is voor historici. Verder vertelt het boek over het dagelijks leven in het Romeinse Rijk, de politieke besluitvorming, een senaat die verwordt tot een verzameling hielenlikkers, conflicten met buurlanden en binnenvallende volkeren. De rust keert pas weer aan het eind van de derde eeuw, wanneer het rijk gesplitst wordt in een oostelijk en westelijk deel met elk een eigen keizer.

5

Oorlog in Gallië

7.8
The Conquest of Gaul
Auteur: Gauis Julius Caesar
Oorlog in Gallië

Het propagandistische Commentarii de bello Gallico (in het Nederlands vaak Oorlog in Gallië, in het Engels The Conquest of Gaul) is een reeks geschriften van Julius Caesar, bestemd voor de Senaat maar evengoed als propaganda gericht naar de gewone Romein, waarin hij verslag doet van zijn verovering van Gallië. Vanuit historisch oogpunt minder interessant dan je zou hopen is het toch de moeite van het lezen waard door de aparte schrijfstijl van Julius Caesar, en omdat er voor de rest, naast het archeologische, weinig bronnen zijn. Voor Caesar is het een rechtvaardiging van zijn verovering van Gallië en een portrettering van zichzelf als groot Romeins generaal maar geen omvattend historisch verslag. Toch is het interessant doordat er toch nog genoeg opvallende informatie in het boek aanwezig is en omdat je de grote man zelf aan het woord hoort natuurlijk, iets wat toch uniek is in de Romeinse geschiedenis waar de meeste bronnen van tweede of derde hand zijn. Voor iedereen dus die interesse heeft in de Romeinse geschiedenis of in de man die onze contreien toevoegde aan het Romeinse Rijk.

Van Caesar is ook The Civil War bewaard gebleven, een verslag van zijn strijd met Pompeius de Grote en zijn verovering van Spanje en Egypte. Deels door Caesar zelf geschreven, deels door militaire commandanten van Caesar. Spijtig genoeg zijn er momenteel geen Nederlandstalige uitgaven beschikbaar van de geschriften van Caesar.

Flaptekst

Gaius Julius Caesar (100-44 v.Chr.) is voor veel lezers vooral de ijdele Romeinse heerser die door Asterix de Galliër telkens weer voor schut gezet wordt. Caesar zelf geeft in zijn boek Oorlog in Gallië een heel ander beeld. In dit 'verslag' van zijn Gallische veroveringen in de jaren 58-52 V. Chr. vervult hij zelf de glansrol van briljant strateeg en onkreukbaar leider, terwijl zijn tegenstanders worden geschilderd als chaotische en trouweloze barbaren.Gemeten naar moderne maatstaven zijn deze memoires een 'fout' boek. Het gaat hoofdzakelijk over oorlog en geeft daarbij een zeer gekleurde versie van de gebeurtenissen. Caesars persoonlijke veroveringstochten in Gallië worden de lezer gepresenteerd als wettige defensieve acties in het algemeen Romeins belang. Door zijn klinische, schijnbaar objectieve stijl en uitgekookte verteltechniek onttrekt Caesar zijn ware bedoelingen aan het zicht.Oorlog in Gallië laat zich lezen als een ouderwets jongensboek over 'veroveringstochten in verre, vreemde landen'. Beschrijvingen zoals die van de oversteek naar Brittannië of de expedities in de streek tussen Schelde en Rijn, toen nog vol bossen en gevaarlijke moerassen, spreken nog altijd tot de verbeelding. Natuurlijk is het boek ook een belangrijke historische bron en een beroemd voorbeeld van klassieke stijl. Maar bovenal is het een monument van schaamteloze zelfverheerlijking en sluwe propaganda.Caesar eindigde zijn boek met de capitulatie van Vercingetorix in 52. Maar daarmee was er nog geen definitief eind van de oorlog bereikt. Caesars officier Aulus Hirtius vulde het werk later aan meteen nuchtere beschrijving van de slotfase van de strijd, de jaren 50 en 51.